Er heerst een goede sfeer in de werkplaats van sociale onderneming echtWaar aan de Tweede Daalsedijk. Terwijl de chocoladebruine labrador Blondi kwispelend rondloopt, is een tiental mensen – elk met unieke talenten én met een beperking – geconcentreerd bezig met de productie van keramiek en textiel.
Datum: 15 maart 2019
Tekst: Peter Bronsgeest
Beeld: Nadine van den Berg
‘We zoeken ook samenwerking met andere sociale bedrijven’
‘We zijn er voor iedereen die om wat voor reden dan ook niet op een reguliere werkplek aan de slag kan’, vertelt mede-directeur Irma Heijnsdijk. ‘Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt heet dat. En dat is heel divers. Er werken hier mensen van alle leeftijden, met unieke talenten én met ieder zijn beperkingen. Ook dat laatste varieert enorm. Dat kan een verstandelijke of lichamelijke beperking zijn, maar ook psychische of sociale problematiek. Als het goed voelt voor jezelf én voor de groep, dan ben je hier welkom.’
Arbeidsmatig activeren
Ze vonden elkaar in het keramiekatelier van een grote zorginstelling: Irma Heijnsdijk als maatschappelijk betrokken designer, haar collega Loes van der Heijden als ambachtelijk keramist. Maar met de komst van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in 2015 veranderden opeens de spelregels. Wat toen nog dagbesteding heette, moest voortaan gericht zijn op het ‘arbeidsmatig activeren.’ Cliënten mochten bovendien alleen nog in hun eigen woonplaats werken. Het keramiekatelier moest sluiten en Irma en Loes besloten met collega Ditske de With in dat gat te springen: ze richtten echtWaar op.
De domtoren volgens …
‘We zijn een sociale onderneming’, vervolgt Irma. ‘Voor de begeleiding krijgen we geld uit de WMO en de Wet Langdurige Zorg. Een kwart van onze omzet komt uit de verkoop van de producten. En dat percentage groeit nog steeds. Onze mensen maken dus geen keramiek voor op de eigen schoorsteen: al het werk is gericht op verkoop. En dat is een groot succes. De kleurrijke mokken met zeven verschillende afbeeldingen van de Dom bijvoorbeeld, die gretig aftrek vinden bij onder meer VVV Utrecht en het Centraal Museum. Iedere opdruk is getekend door een andere medewerker, met elk een eigen signatuur: de domtoren volgens Tonneke, volgens Hosnia, volgens Anne of volgens Jan bijvoorbeeld. We voeren onze eigen collectie, van tapasbakjes tot tulpenvazen, maar er komen ook veel opdrachten binnen. En we maken ontzettend veel kerstpakketten, dat begint vaak al in februari. Voor dat laatste zoeken we ook samenwerking met andere sociale bedrijven, waaronder Tony’s Chocolonely en De Koekfabriek.’
Precisiewerkje
Twee medewerkers zijn druk in de weer met het gieten van mokken. ‘Hier wordt klei in gipsen mallen gegoten, een precisiewerkje, waarbij de klei zich aan het gips hecht en je de mal vervolgens leeg kunt schenken. Of het laagje dik genoeg is, hangt onder meer af van het weer, de luchtvochtigheid en de dikte van de klei’, vertelt Irma – die dit laagje nog net iets te dun vindt. Aan de tafel ernaast worden de mokken die gisteren zijn gegoten voorzichtig uit de mallen gehaald. Eén van de vrouwen is bezig oneffenheden aan de randen weg te werken. ‘Het mag natuurlijk niet scherp zijn’, zegt ze. En met een nat sponsje poetsteen collega naast haar ook de binnenkant van de mokken netjes glad.
Steengoed
In een volgende ruimte bevinden zich drie grote ovens. ‘Hier wordt alles gebakken’, legt Irma uit. ‘Dat gebeurt ’s nachts. De eerste keer tot een poreuze biscuit gebakken klei, die vervolgens meerdere keren wordt geglazuurd en dan steengoed wordt gebakken, dat is de beste kwaliteit, vaatwasmachinebestendig. En met een derde stook branden we er eventueel nog een afbeelding in.’
Jumbo-geel en AH-blauw
Naast keramiek wordt er ook met textiel gewerkt. ‘Van gebruikte boodschappentasjes maken we lange stroken en daarmee kunnen we de mooiste tassen en etuitjes weven’, vertelt Irma. ‘Als je goed kijkt, herken je nog het geel van de Jumbo en het blauw van Albert Heijn.’ Halit en Jan zijn er al de hele ochtend druk mee bezig. Omdat Halit een visuele beperking heeft, is het weefgetouw voor hem aangepast. ‘Deze etuis maken we onder andere voor Utrecht4GlobalGoals, waar we sinds januari 2019 alle kerstpakkettenen relatiegeschenken voor verzorgen. Daarmee worden de bedrijven zichtbaar gemaakt die zich inzetten voor de klimaatdoelen.’ Jan onderbreekt haar. Hij heeft plakband nodig. En Halit zit even in de knoop. Irma helpt beiden weer op weg. ‘We maken ook tassen van oude spijkerbroeken’, vervolgt ze. ‘En ook de voering van elke tas is uniek, want daarvoor gebruiken we de stoffen die mensen uit de buurt hier komen brengen.’
Verbinding
Over buurt gesproken: echtWaar zoekt graag de verbinding. ‘We werken bijvoorbeeld samen met De Fietskoerier Utrecht’, vertelt Irma. ‘En we doen mee met de Utrechtse Euro [zie inzet, red.], een lokaal betaalmiddel, dat ons ook weer met andere interessante ondernemers in contact brengt. Daarnaast willen we er ook zijn voor omwonenden. We bieden daarom een strippenkaart aan, bedoeld voor mensen die graag willen werken met keramiek of textiel. Zij kunnen daarmee gebruik maken van onze voorzieningen én onze expertise. Want ook dat is sociaal ondernemen.’
www.echtwaar.nl
Stichting echtWaar – 2e Daalsedijk 8 gebouw W – 3551 EJ Utrecht