MVO Nederland

‘Circulaire economie neemt nu een hoge vlucht, omdat ondernemers de financiële voordelen zien’, betoogt Michel Schuurman. ‘Denk aan kostenbesparing door materialen te hergebruiken, een nieuwe markt aanboren met circulaire producten, loyalere klanten en een hogere brand value.’ Schuurman is programmamanager circulaire economie bij MVO Nederland, de organisatie die maatschappelijk verantwoord ondernemen stimuleert. Zij spoort bedrijven aan om producten en grondstoffen op een slimme manier te produceren en te hergebruiken, zonder dat ze hun waarde verliezen. In het nieuwe kantoor aan de Arthur van Schendelstraat is te zien hoe dat in de praktijk kan uitpakken. Er ligt vloerbedekking van gerecyclede vezels, er zijn gestoffeerde belcellen gemaakt van afgedankte archiefkasten en er staan groene muren vol met planten – een nieuwe invulling van het begrip ‘kantoortuin’. De groene muur en alle andere planten huurt de organisatie bij Rent a Plant, dat ook het onderhoud verzorgt. Door de huurconstructie is de leverancier meer dan anders geneigd om de beste planten en potten te leveren en er goed voor te zorgen zodat ze lang meegaan. ‘De risico’s die je normaal hebt als je iets koopt, dat het stuk kan gaan bijvoorbeeld, verleg je daarmee naar de producent’, legt Schuurman uit. Zulke huur- of leasemodellen zijn manieren om de kringloop van producten te sluiten. De producent neemt dan de verantwoordelijkheid voor de milieueffecten van zijn producten en zorgt ervoor dat ze een tweede leven krijgen als de consument erop uitgekeken is. En dus niet op een afvalberg of in de vuilverbranding eindigen.

Onhoudbare situatie
Waarom moeten bedrijven aan de slag met de circulaire economie? Omdat ondernemen nu veel verspilling veroorzaakt, aldus Schuurman. ‘We moeten afval voorkomen en de plastic soep in de oceanen tegengaan, want deze situatie is onhoudbaar. We moeten niet alleen nadenken over een duurzame energieopwekking, maar ook over de manier waarop we onze spullen produceren.’ Het wordt namelijk steeds kostbaarder om de grondstoffen te winnen die bijvoorbeeld in onze laptops en telefoons zitten. En er zijn maar twee mijnen op aarde waar fosfor, een basisingrediënt voor de landbouw, wordt opgegraven. En dan treedt de onvermijdelijke economische wet in werking: als een grondstof schaars wordt gaat de prijs ervan omhoog. Kostenbesparing kan voor producenten dus een argument zijn om een circulaire kringloop op te zetten, maar de circulaire economie creëert ook nieuwe businessmodellen, zoals het aanbieden van producten als een dienst. ‘Jij bent journalist, dan heb je eigenlijk alleen maar een bureau, stoel en laptop nodig. Daar hoef je geen eigenaar van te zijn. Na een paar jaar zijn al die spullen weer afval. Gispen en Ahrend bieden bijvoorbeeld circulaire werkplekken aan. Daarmee leveren ze kantoorinrichting als een service.’

Fairphone
Ondernemers kunnen ook een Fairphone kopen in plaats van een iPhone of Samsung. Deze Nederlandse producent maakt smartphones van ‘conflictvrije’ materialen. Gebruikers kunnen kapotte onderdelen zelf vervangen. Volgens Schuurman wordt het de hoogste tijd dat de grote technologieproducenten zoals Apple, Samsung en LG ook hun verantwoordelijkheid nemen. ‘Bedrijven die veel IT-materiaal inkopen, zoals banken, zouden graag zien dat die grote merken meer leiderschap op dit vlak tonen. Dat zou pas echt een grote stap zijn.’